Ninh Thuận: Đồng bào Chăm vui đón lễ hội Ka-tê
Ka-tê là lễ hội lớn nhất trong năm của đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bà-la-môn. Hòa chung niềm vui với cộng đồng đồng bào Chăm cùng đạo trong tỉnh Ninh Thuận, các pley (làng) Chăm ở xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước tưng bừng vào mùa lễ hội Ka-tê năm 2007.
Lễ hội Ka-tê từ các đền, tháp, qua các pley, vào từng tộc họ, gia đình và kéo dài từ mồng một đến hết thượng tuần trăng tháng 7 theo lịch Chăm. Năm nay, ngày mồng một lịch Chăm rơi vào ngày 11-10 dương lịch. Hàng năm ở Phước Hữu, trước đó một ngày, đồng bào Chăm tổ chức lễ rước Y trang từ làng RagLai Phước Hà về các pley, đúng ngày bắt đầu lễ hội, rước về đền Pô-nư-gar ở thôn Hữu Đức và về tháp Pô-rô-mê ở thôn Hậu Sanh để thực hiện các nghi thức cúng lễ tỏ lòng biết ơn các ... Đọc Tiếp » |
Lễ hội múa Chăm (Lễ Rija)
Vũ điệu Siva
Rija là một hệ thống lễ múa của người Chăm bao gồm lễ Rija Nưgar (lễ hội múa tống ôn đầu năm), lễ Rija harei (lễ hội múa ban ngày), lễ Rija dayaup (lễ hội múa ban đêm) và lễ Rija Pruang (lễ hội múa lớn). Trong 4 loại lễ hội múa Rija vừa nêu trên, ngoài lễ hội múa Rija Nưgar là lễ nghi liên quan đến cộng đồng làng Palei, còn các lễ khác chỉ là lễ múa trong phạm vi tộc họ và gia đình. I. Lễ Rija Nưgar (Lễ hội ... Đọc Tiếp » |
(LĐO) - Trong ba ngày (7-9.10), đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tại tỉnh Ninh Thuận tổ chức lễ hội quan trọng nhất trong năm theo nghi lễ truyền thống. Hàng ngàn bà con dân tộc Chăm tham gia cùng đoàn rước xiêm y đổ về đền Pô Inưgar, tháp Pô Klông Girai và tháp Pô Rômê.
Đồng bào dân tộc Kinh, Raglay trong tỉnh và hàng trăm du khách trong và ngoài nước cùng tham gia lễ hội. Hàng ngàn người dân tham gia lễ hội Katê ở cụm tháp Pôklong Giarai, Ninh Thuận. Đoàn thứ nhất được người RagLai xã Phước Hà đưa về Tháp Pôrômé, vị vua được đồng bào Chăm tôn vinh là vị Thần nông nghiệp vì đã có công giúp ... Đọc Tiếp » |
Vài nét về văn hóa Chămpa
Vài nét về văn hóa Chămpa Nguyễn Thị Hậu Trên dải đất Việt Nam ngày nay vào thời xưa đã từng tồn tại ba quốc gia. Về đại thể thì miền bắc là lãnh thổ Đại Việt, miền trung là địa bàn của vương quốc Chămpa và miền nam là một phần lãnh thổ của vương quốc Phù Nam. Các kết quả nghiên cứu về khảo cổ học, dân tộc học, sử học… ngày càng chứng minh rõ ràng hơn về cội nguồn của ba quốc gia cổ đại ấy. Có thể nói một cách khái quát là văn minh Đại Việt bắt nguồn từ văn hóa Đông Sơn, văn minh Chămpa phát triển từ văn hóa Sa Huỳnh, văn minh Phù Nam mà một phần quan trọng là văn hóa Óc Eo có nguồn gốc từ văn hóa Đồng Nai. Vào thời ấy cương vực, bờ cõi, biên giới giữa các quốc gia cổ đại luôn là vấn đề không bao giờ rành ... Đọc Tiếp » Attachments: Image 1 |
Các vị vua (từ 1433 - 1832)
Po Katit (Po Dam) (1433-1494) |
Các vương triều Chiêm Thành
Từ năm 875, sử Trung Quốc gọi Chăm pa là Chiêm Thành Quốc. Riêng, vùng Phan Rang (Panduranga) ngày nay được gọi là Tân Đồng Long. Vương triều thứ sáu (875-991) Indravarman II. Kinh đô chính là Đồng Dương - Quảng Nam ngày nay. Thời gian của triều đại này là từ 875 - 889. |
LTS: Tất cả chữ Chăm viết trong bài này được viết theo lối phiên chữ của tự điển Chăm-Việt do Bùi Khánh Thế & Inrasara chủ biên.
Lời trần tình: Nhiều nhà nghiên cứu sử học viết về Po Romê đã cho rằng: Ngài làm vua từ năm 1627 và mất năm 1651. Năm Po Romê mất không theo đúng thực trạng xã hội Chăm lúc bấy giờ và cũng không đúng sử sách Việt Nam ghi chép. |
Chính sách Nam Tiến của Đại Việt làm cho vương quốc Champa mất dần các tiểu vương quốc Indrapura (Quảng Bình, Quảng Trị), Amaravati (Quảng Nam, Huế), Vijaya (Bình Định). Mặc dù bị thất thủ, Champa vẫn còn giữ được chủ quyền tại tiểu vương quốc Panduranga (Phan Rang, Phan Thiết) ở miền Nam cho đến năm 1832, khi Minh Mạng quyết định xóa bỏ lãnh thổ Champa.
Năm 1771, phong trào Tây Sơn do ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ khởi xướng, kêu gọi dân chúng đứng lên chống lại chúa Nguyễn. Trong cuộc chiến này, anh em nhà Tây Sơn chiếm được một số đất đai ở miền Trung khi quân chúa Nguyễn rút về Gia Định tổ chức kháng cự giành lại ngôi báu. Lãnh thổ Panduranga-Champa (t ... Đọc Tiếp » |