Ka-tê là lễ hội lớn nhất trong năm của đồng bào dân tộc Chăm theo đạo Bà-la-môn. Hòa chung niềm vui với cộng đồng đồng bào Chăm cùng đạo trong tỉnh Ninh Thuận, các pley (làng) Chăm ở xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước tưng bừng vào mùa lễ hội Ka-tê năm 2007.

Lễ hội Ka-tê từ các đền, tháp, qua các pley, vào từng tộc họ, gia đình và kéo dài từ mồng một đến hết thượng tuần trăng tháng 7 theo lịch Chăm. Năm nay, ngày mồng một lịch Chăm rơi vào ngày 11-10 dương lịch.

Hàng năm ở Phước Hữu, trước đó một ngày, đồng bào Chăm tổ chức lễ rước Y trang từ làng RagLai Phước Hà về các pley, đúng ngày bắt đầu lễ hội, rước về đền Pô-nư-gar ở thôn Hữu Đức và về tháp Pô-rô-mê ở thôn Hậu Sanh để thực hiện các nghi thức cúng lễ tỏ lòng biết ơn các bậc tiền nhân, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Trưa ngày 10-10, mặc cho cái nắng như thiêu, như đốt, hàng nghìn người từ các thôn Hữu Đức, Tân Đức, Thành Đức đã đổ dồn về Trung tâm thể dục thể thao ( TDTT ) dân tộc Chăm tỉnh Ninh Thuận tại thôn Hữu Đức, náo nức đón chờ thời điểm khai mạc lễ hội Ka-tê năm 2007.

Tại khu vực chợ, nhiều ô-tô lớn từ TP Hồ Chí Minh cũng đã kịp đưa du khách về tham quan lễ hội. Đúng 13 giờ 30 phút, khi đòan rước Y trang từ Phước Hà vào Trung tâm TDTT, lễ hội Ka-tê năm 2007 của đồng bào Chăm Hữu Đức chính thức khai mạc.

Rộn ràng tiếng trống Ghi-năng, tiếng trống Pa-ra-nưng, diết da tiếng kèn Sa-ra-nai; ngọt ngào những làn điệu dân ca Chăm; uyển chuyển, thướt tha tà áo dài của các thiếu nữ Chăm trong các vũ điệu truyền thống ... đã quyện hòa với nhau, làm say đắm lòng người.

Năm nay, đội văn nghệ RagLai xã Phước Hà cùng tham gia biểu diễn trong lễ khai mạc lễ hội Ka-tê ở Hữu Đức, biểu hiện tình đòan kết bền chặt, lâu đời của hai dân tộc Chăm – RagLai.

Ông Trượng Sắn, người bảo vệ ngôi trường tiểu học đối diện Trung tâm TDTT, cho chúng tôi biết: “Ka-tê năm nay ở Hữu Đức vui hơn năm trước rất nhiều”. Cụ Hán Tho ở thôn Hữu Đức, lý giải cái “vui hơn” của mùa Ka-tê năm nay: Hữu Đức hôm nay tiến bộ hơn xưa rất nhiều, nếu so với nhiều vùng nông nghiệp của người Kinh cùng địa phương, Hữu Đức có nhiều điểm khá hơn. Đời sống bà con ngày càng nâng lên, thì lễ hội Ka-tê năm sau cũng sẽ được tổ chức tốt hơn, vui hơn năm trước.

Cụ Tho cho biết thêm : “ Cơ sở vật chất phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của Hữu Đức hôm nay đầy đủ hơn, chủ yếu là nhờ sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước.”

Niềm vui trong mùa Ka-tê năm nay hiện hữu khắp các pley Chăm ở Phước Hữu . Tòan xã vừa thu họach xong hơn 1.300 ha lúa vụ hè thu với năng suất bình quân khỏang 55 tạ/ ha và đã hòan thành việc xuống giống khỏang một nghìn ha lúa vụ mùa. Cánh đồng hơn 300 ha ở thôn Hậu Sanh, trước đây mỗi năm chỉ sản xuất được một vụ bấp bênh.

Năm nay, nhờ thuận mưa, bà con lại tuân thủ đúng theo lịch thời vụ và tăng cường nạo vét kênh mương để đưa nước từ hồ Tân Giang về, nên đã sản xuất được hai vụ ăn chắc. Lần đầu tiên, bà con thôn Hậu Sanh trúng vụ lúa hè thu, cá biệt có hộ đạt năng suất đến hơn 60 tạ/ ha.

Anh Nguyễn Đỏ , cho biết : Vụ hè thu vừa rồi, nhà anh sản xuất 3 ha lúa, lãi gần 24 triệu đồng. Từ tiền lãi này, cộng với tiền bán bò, anh vừa mua một chiếc máy cày 45 triệu đồng để chủ động hơn trong việc làm đất những vụ sau. Anh Đỏ phấn khởi cho biết thêm : Năm nay trúng mùa, lúa lại bán được giá, gia đình tôi sẽ ăn mừng Ka-tê “hòanh tráng” hơn năm rồi. Không riêng anh Đỏ, tòan thôn Hậu Sanh cũng có chín hộ khác sắm được máy cày lớn, nhỏ sau vụ hè thu.

Trước khi vào lễ hội Ka-tê, chúng tôi có dịp cùng đi với Chủ tịch UBND xã Phước Hữu, ông Hán Nghiệm, kiểm tra việc chuẩn bị ở các thôn. Tòan xã Phước Hữu có hơn 16 nghìn dân, trong đó đồng bào Chăm chiếm hơn 60%, sống tập trung tại bốn thôn Hữu Đức, Tân Đức, Thành Đức và Hậu Sanh.

Từ đầu tháng 10, xã đã có kế họach yêu cầu các thôn chuẩn bị thật chu đáo cho bà con vui đón lễ hội Ka-tê. Cùng với sắm sửa lễ cúng, bà con đã tập trung dọn dẹp đường thôn, ngõ xóm sạch đẹp ; các đội văn nghệ, thể thao tập dượt để tham gia biểu diễn, thi đấu trong ngày hội. Xã cũng đã huy động hơn 130 ngày công đổ 250 m3 đất để thông đường liên xã phục vụ lễ rước Y trang từ Phước Hà về.

Các HTX ở địa phương đã trích cổ phần chia cho xã viên, giúp bà con, nhất là một số hộ còn khó khăn có một mùa Ka-tê vui vẻ. Đồng chí Hán Nghiệm cho biết thêm: Nhờ trúng mùa, được giá và có kế họach chuẩn bị chu đáo, nên Ka-tê năm nay đồng bào Chăm ở xã chúng tôi ai cũng phấn khởi, nhà nào cũng có Ka-tê.

Thêm một mùa Ka-tê vui tươi, đầm ấm tại các pley Chăm ở Phước Hữu. Hy vọng, mùa Ka-tê năm sau ở Phước Hữu cũng như các pley Chăm khác ở Ninh Thuận sẽ “hòanh tráng” hơn.

Báo Nhân dân Điện tử
- (24/10/2007)

Nguồn trích: http://nguoinongdan.vietnamgateway.org/index.php?action=thongtin&chuyenmuc=03&id=071024095748